Μεγάλη Δευτέρα: Η Ακολουθία του Νυμφίου

Η Σημασία της Μεγάλης Δευτέρας

Η Μεγάλη Δευτέρα σηματοδοτεί την αρχή της Αγίας Εβδομάδας, μια περίοδος βαθιάς πνευματικότητας και προετοιμασίας για τη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης, την Ανάσταση του Χριστού. Η ημέρα αυτή ακολουθεί την Κυριακή των Βαΐων και είναι αφιερωμένη στη μνήμη του «Παγκάλου» Ιωσήφ, γιου του Ιακώβ, ο οποίος αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη. Επιπλέον, αυτή η ημέρα σχετίζεται και με την ιστορία μιας άκαρπης συκιάς, την οποία ο Χριστός καταράστηκε, και αυτή ξεράθηκε.

Στην παράδοση της ημέρας, η ακολουθία του Νυμφίου επισημαίνει την πνευματική ετοιμότητα των πιστών. Ο Ιησούς χρησιμοποιεί την παραβολή των 10 Παρθένων για να μας διδάξει την ανάγκη για προετοιμασία και εγρήγορση. Οι φρόνιμες παρθένοι, που είχαν προνοήσει να φέρουν λάδι με τα λυχνάρια τους, εκπροσωπούν εκείνους που είναι πνευματικά έτοιμοι, ενώ οι μωρές παρθένοι που δεν είχαν προετοιμαστεί, μένουν εκτός του γάμου.

Τα Ευαγγέλια και τα Διδάγματα

Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο κατά Ματθαίον, μετά την θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, οι Αρχιερείς και οι Φαρισαίοι επιχείρησαν να παγιδεύσουν τον Ιησού με ερωτήσεις, αναδεικνύοντας την υποκρισία τους. Ο Κύριος τους αποστομώνει με ισχυρές ρήσεις που προμηνύουν την κρίση τους.

Μερικές φράσεις από το Ευαγγέλιο που καθορίζουν την ημέρα περιλαμβάνουν:

• «Αποδότε ουν, τα Καίσαρος Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ», υποδεικνύοντας την ευθύνη των ανθρώπων έναντι του κράτους και του Θεού.
• «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν», μία από τις βασικές αρχές της χριστιανικής διδασκαλίας.
• «Ουαί υμίν Γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί», μια καταγγελία της υποκρισίας.
• «Μη μείνωμεν έξω του νυμφώνος Χριστού», που τονίζει την ανάγκη για πνευματική εγρήγορση.

Παράδοση και Λαογραφία

Εκτός από τις θρησκευτικές συνήθειες, η λαογραφία της εβδομάδας των Παθών περιλαμβάνει ποικιλία παραδοσιακών στιχουργήματα μήπως η σημασία των ημερών αυτών χαραχτεί στη μνήμη του λαού. Ένα από τα πιο γνωστά αποσπάσματα είναι:

• Μεγάλη Δευτέρα – μεγάλη μαχαίρα
• Μεγάλη Τρίτη – μεγάλη λύπη
• Μεγάλη Τετάρτη – ο Χριστός εχάθη
• Μεγάλη Πέμπτη – ο Χριστός ευρέθη
• Μεγάλη Παρασκευή – ο Χριστός στο καρφί
• Μεγάλο Σάββατο – ο Χριστός στον τάφο
• Μεγάλη Κυριακή – μπαμ απο δω, μπαμ απο κει, τρων’ αρχόντοι και φτωχοί.

Από τη Μεγάλη Δευτέρα, οι Κερκυραίες νοικοκυρές προετοιμάζουν τα παραδοσιακά τσουρέκια «φογάτσα» και «κολομπίνα», έργα της τοπικής γαστρονομίας με επιρροές από την Ενετική κουζίνα. Η «φογάτσα», γνωστή ως το πασχαλινό ψωμί της Κέρκυρας, παρασκευάζεται με αβγά, γάλα, ζάχαρη, βούτυρο, αλεύρι, μαγιά, βανίλια και ξύσμα πορτοκαλιού, με προσθήκη του παραδοσιακού λικέρ κουμ κουάτ. Αντίστοιχα, η «κολομπίνα» παράγεται από παρόμοια υλικά, έχει πλεξούδα ή σχήμα περιστεριού και στολίζεται με κόκκινο αυγό.