Στρατηγική Σχεδίαση στην Κρουαζιέρα: Οι Απόψεις του Πλοίαρχου Ηλία Στεφανάτου

Στην εκπομπή «Μέρα Μεσημέρι» του Inkefalonia 89,2 με την Ελευθερία Κουλουριώτου, ο Πλοίαρχος Ηλίας Στεφανάτος, ειδικός στα θέματα κρουαζιέρας και θαλάσσιου τουρισμού και μέλος της Επιτροπής Τουρισμού του Δήμου Αργοστολίου, ανέφερε τη σημασία της ανάπτυξης μιας ορθής στρατηγικής στον τομέα της κρουαζιέρας. Υπογράμμισε την ανάγκη για σύγχρονες υποδομές, έξυπνο σχεδιασμό ελλιμενισμού και στενή συνεργασία μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης και της κεντρικής κυβέρνησης.

Απουσία της Κουλτούρας Φιλοξενίας

Ο κύριος Στεφανάτος, σε μια συνολική προσέγγιση, διατύπωσε την άποψη ότι λείπει από τη χώρα μας η απαραίτητη κουλτούρα φιλοξενίας. Ξεκαθάρισε ότι πραγματοποιούνται ενέργειες που, παρόλο που αφορούν τις υποδομές, μπορούν να βλάψουν την εικόνα της Ελλάδας. Έφερε ως παράδειγμα ορισμένες βιαστικές κινήσεις της κυβέρνησης σχετικά με τα νέα τέλη, που χαρακτηρίζει προβληματικές.

Ειδικότερα, ανέφερε τη θεσμοθέτηση τελών ύψους 20 ευρώ για δημοφιλείς προορισμούς όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος, 10 ευρώ για τον Πειραιά και 5 ευρώ για άλλους προορισμούς. Τόνισε όμως ότι το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι το ύψος των τελών αλλά ο τρόπος εφαρμογής τους. Σύμφωνα με την προσωπική του εκτίμηση, η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει υπερτουρισμό, αλλά έλλειψη διαχείρισης σε εθνικό επίπεδο και σε δημοφιλή νησιά.

Ανεπάρκεια Στρατηγικής και Αντίκτυποι

Ο Πλοίαρχος Στεφανάτος επισήμανε τη γενικευμένη «οριζοντικοποίηση» των κυβερνητικών μέτρων, που περιορίζονται σε φοροεισπρακτικά σχήματα παραβλέποντας τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Επέκρινε την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και την αιφνιδιαστική ανακοίνωση της επιβολής τέλους κρουαζιέρας από την κυβέρνηση, όταν είχε διασφαλιστεί προηγουμένως ότι η εφαρμογή του θα γινόταν το επόμενο έτος, κατόπιν διαλόγου με τις εταιρείες.

Ο Γενικός Διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας, που επισκέφθηκε πρόσφατα την Ελλάδα, εξέφρασε την ανησυχία του για την επιβολή αυτού του τέλους τη στιγμή που η τουριστική σεζόν είχε ήδη ξεκινήσει. Ο Πλοίαρχος τόνισε ότι οι κρουαζιερόπλοια δεν μπορούν να μετακυλίσουν το κόστος στους επιβάτες και ότι αυτό θα βαρύνει τις εταιρείες. Ο ίδιος ανέφερε πως ένας επιβάτης που επισκέπτεται έναν αριθμό ελληνικών νησιών μπορεί να χρεωθεί έως και 60 ευρώ συνολικά.

Η Αντίκτυποι από την Έλλειψη Διαφάνειας

Στο συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο, το υπουργείο εκφράζει την ανένδοτη στάση της κυβέρνησης, παρά τις ανησυχίες της Ένωσης Κρουαζιέρας. Δεν έχει υπάρξει ενημέρωση σχετικά με τη διάθεση των εσόδων από τα τέλη, με τον κύριο Στεφανάτο να δηλώνει ότι αυτά θα κατευθύνονται στα Υπουργεία Ναυτιλίας, Τουρισμού και Εσωτερικών χωρίς να έχει παρουσιάσει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο αξιοποίησης των πόρων.

Ο Πλοίαρχος επεσήμανε ότι οι εταιρείες αντιδρούν λόγω της έλλειψης διαφάνειας και πως ένα σαφές σχέδιο θα μπορούσε να διευκολύνει την εξήγηση του μέτρου προς τους επιβάτες. Αντί αυτού, παρατηρείται μια νοοτροπία πρόχειρης διαχείρισης και έλλειψης σχεδίου, με όλα να γίνονται «στο πόδι».

Ο Ανταγωνισμός και η Ανάγκη Επένδυσης

Ο Πλοίαρχος Στεφανάτος τόνισε την έντονη ανταγωνιστικότητα στην ευρύτερη περιοχή, με την Τουρκία και την Αλβανία να επενδύουν στον τομέα του τουρισμού και της κρουαζιέρας. Συγκεκριμένα, ανέφερε τις νέες επενδύσεις, όπως αυτή των 2,5 εκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία μαρίνας και νέου λιμανιού στην Αλβανία. Αντίθετα, επισήμανε ότι η Ελλάδα, παρόλο που διαθέτει ένα ισχυρό brand name, δεν αναλαμβάνει δράση για την προστασία του.

Στις τοπικές συζητήσεις σχετικά με την κρουαζιέρα, ο κύριος Στεφανάτος είχε θέσει όλα τα παραπάνω ζητήματα στην Επιτροπή Τουρισμού του Δήμου Αργοστολίου, σημειώνοντας την ανάγκη για εθνικό σχεδιασμό, καθώς οι περιφερειακοί συσχετισμοί δεν επαρκούν. Υπογράμμισε ότι τα Ιόνια Νησιά έχουν μεγάλες προοπτικές, αναφέροντας τις αυξανόμενες αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, με την Κέρκυρα να αναμένεται να δει 550 αφίξεις και το Αργοστόλι περίπου 150 φέτος.

Η Είσοδος Ιδιωτών και η Ανάγκη Υποδομών

Ο Πλοίαρχος αναφέρθηκε επίσης στην είσοδο των ιδιωτών στον τομέα της κρουαζιέρας, καθώς το Κατάκολο είναι έτοιμο να παραχωρηθεί σε εταιρεία που θα διαχειρίζεται το λιμάνι για τα επόμενα 30 χρόνια. Ανέφερε ότι η NESI’s Royal Caribbean καθώς και τουρκικές επιχειρήσεις ενδιαφέρονται για τη διαχείριση, προειδοποιώντας ότι αυτές οι κινήσεις μπορεί να μειώσουν την κίνηση προς την Κεφαλονιά. Υπογράμμισε την ανάγκη για ταχύτερη δράση από το Αργοστόλι, ζητώντας το master plan του λιμανιού.

Επίσης, ανέφερε ότι η χρήση και η λειτουργία της προβλήτας κρουαζιεροπλοίων έχουν σχεδιαστεί λανθασμένα, ωστόσο πιστεύει ότι το υφιστάμενο έργο μπορεί να αναδιοργανωθεί. Ενημέρωσε για την ύπαρξη master plan για τη δημιουργία δεύτερης προβλήτας και τονίζει την ανάγκη για βελτίωση των ζωνών ασφαλείας κατά την αποβίβαση των επισκεπτών, με δεδομένο ότι η αναστάτωση που προκαλείται κατά την είσοδο είναι ανησυχητική.

Προτάσεις για τη Διαχείριση του Λιμανιού

Ο Πλοίαρχος Στεφανάτος υπογράμμισε τη σημασία της οριοθέτησης και της επέκτασης των χώρων ασφαλείας και κατέστησε σαφές ότι οι επαγγελματίες θα μπορούσαν να διαφημίζουν τις υπηρεσίες τους από συγκεκριμένα σημεία χωρίς να προκαλούν συνωστισμό. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη κατεδάφισης της δομής στην Κυανή Ακτή για τη δημιουργία χώρου στάθμευσης για τα λεωφορεία, που θα μπορούσε να απομονώνεται κατά την άφιξη των πλοίων.

Ανέφερε τη δημιουργία νέας περίφραξης και πύλης διοχέτευσης κυκλοφορίας, ώστε να αποφεύγεται η άμεση επαφή των εκδρομών του πλοίου με τους τοπικούς επαγγελματίες, υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν χωρίς μόνιμες κατασκευές και με σεβασμό στον δημόσιο χώρο.

Θέματα Ασφαλείας στο Λιμάνι

Αναφορικά με τα θέματα ασφάλειας, ο Πλοίαρχος επισήμανε την ανάγκη για τη βελτίωση των ελέγχων, αναφέροντας ότι υπάρχει μόνο ένας υπάλληλος που ελέγχει την είσοδο. Τόνισε ότι απαιτείται εγκατάσταση ανιχνευτών μετάλλων και ελέγχου αποσκευών, κάτι που δεν είναι εφικτό λόγω του ανοικτού χαρακτήρα του λιμανιού. Ωστόσο, πρότεινε την πραγματοποίηση μιας τυπικής αναγκαίας διαδικασίας ελέγχου κατά την είσοδο και ουσιαστικών ελέγχων στο πλοίο.

Κλείνοντας, ανέφερε ότι εάν εφαρμοστούν οι προτάσεις του για τις πύλες και τη διαχείριση του χώρου, το λιμάνι θα μπορούσε να εισπράξει ποσό περίπου 2,5 ευρώ ανά επιβάτη με βάση το ποσό των 200.000 επιβατών που αναμένονται φέτος, σχεδόν μισό εκατομμύριο ευρώ για το Λιμενικό Ταμείο. Υπογράμμισε την ανάγκη οργάνωσης και τη δυνατότητα βελτίωσης των προτάσεών του, διατυπώνοντας ότι «δεν γίνεται εν έτει 2025…».